وی با اشاره به اقدامات والدین برای تطبیق بهتر بچه‌ها با شرایط تازه گفت: قدم اول این است که مادر خود روی خود کار کند و اضطرابش را مدیریت کند. هر چه مادر اضطراب خود را مدیریت کند و به فرزندش ایمان داشته باشد برای بچه مفیدتر است. نگاه بیش مراقبتی والدین به بچه باعث می‌شود که فرزند فکر کند توانایی ندارد.

سلام نو – سرویس اجتماعی: یکی از نگرانی‌های اساسی دوران کرونا، به خصوص برای والدین وضعیت روانی کودکان و چگونگی مواجه آن‌ها با فشارهای دوران کرونا، و در مرحله بعد بازگشت آن‌ها به دوران بدون کرونا است. پدر و مادرها به هزار و یک در می‌زنند و انواع نسخه‌های مختلف را برای سلامتی، آرامش و شادی کودک خود امتحان می‌کنند و مُدام به این فکر می‌کنند که آیا اوضاع فرزندشان خوب است؟

پرسش مهم این جا است که آیا اساسا باید تا این اندازه نگران کودکان و تطبیق آن‌ها با وضعیت جدید باشیم یا خیر؟ دکتر عطیه سروش، روانشناس بالینی و مدرس دوره‌های فرزند پروری در گفت‌وگو با سلام نو تاکید می‌کند که والدین پیش از آرامش بچه‌ها باید به فکر آرامش خود باشند، چون خواسته و ناخواسته وضعیت آرامش و تشویش آنان بیشترین اثر را بر روان کودکان دارد.

وی ویژگی اساسی روانی انسان‌ها را سازگاری عنوان می‌کند و می‌گوید: ما بالاترین سطح انعطاف پذیری و سازگاری را در انسان‌ها مشاهده می‌کنیم. در این میان هر چقدر سطح هوشیاری و هوشمندی افزایش پیدا کند به تناسب آن سطح سازگاری آن‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند.

این روانشناس ادامه داد: به همین ترتیب سطح سازگاری بچه‌ها بیش از دیگر انسان‌ها است چون مدام در معرض تجربیات اولیه زندگی قرار دارند؛ تجربیاتی که بسیاری از آن‌ها برای یک بزرگسال می‌تواند تبدیل به تروما شود. با این وجود بچه‌ها به دلیل عدم وجود پیش فرض‌های خاص درصد پذیرش بسیار بالایی دارند و به طور عمومی مشکلی برای مواجه شدن با تجربه‌های جدید ندارند.

این درمانگر با تایید این که تجربه زیسته بچه‌ها در دوران کرونا تجربه سخت و بزرگی بود، گفت: قطعا با فرارسیدن شرایط جدید این تجربه زیسته به شکل ناگهانی کاملا پاک نمی‌شود و به عنوان تجربه‌ای متفاوت با تجربیات معمول و مرسوم دیگر آدم‌ها اثر خود را در زندگی آن‌ها می‌گذارد. این اثر گذاری می‌تواند باعث افزایش گوش به زنگ بودن و احتیاط یا دیگر واکنش‌های متفاوت در آینده بچه‌ها باشد.

سروش با این وجود نگرانی پیش از موعد را مفید نمی‌داند و می‌گوید: این که نگرانی خاصی داشته باشیم یا بخواهیم زودتر از موعد اقدام خاصی انجام دهیم خود می‌تواند باعث تقویت زمینه‌های اضطراب شود.

وی با اشاره به تاثیرات والدین بر فرزندان گفت: باید بدانیم که والدین، به ویژه مادر، بیشترین تاثیر را روی فرزندان دارند و مدل فکر کردن و نگاه آن‌ها به مسائل می‌تواند به شدت روی بچه‌ها اثر گذار باشد. با توجه به عمق این اثر گذاری، این که مادر چه با خودش فکر می‌کند یا چه میزان اضطرابی دارد بهتر است درون خود وی حل شود و باعث هیچ اقدامی برای بچه نشود.

این روانشناس حفظ ثبات و آرامش شخصی را مهم‌ترین کار والدین دانست و افزود: همین که والدین انسانی با آرامش و با تکلیف مشخص باشند بزرگ‌ترین کمک به بچه‌ها است.

وی با اشاره به اقدامات والدین برای تطبیق بهتر بچه‌ها با شرایط تازه گفت: قدم اول این است که مادر خود روی خود کار کند و اضطرابش را مدیریت کند. هر چه مادر اضطراب خود را مدیریت کند و به فرزندش ایمان داشته باشد برای بچه مفیدتر است. نگاه بیش مراقبتی والدین به بچه باعث می‌شود که فرزند فکر کند توانایی ندارد.

این درمانگر ادامه داد: درست است که نوزاد و فرزند انسان نسبت به بچه دیگر موجودات به بیشترین مراقبت نیاز دارد، اما به شدت توانمند است. والد باید ایمان داشته باشد فرزندش بدون او توانایی مدیریت شرایط را دارد، نه این که فکر کند فرزندش بدون او از هستی ساقط می‌شود و او حتما باید مراقبش باشد.

وی با مخرب ارزیابی کردن این نگاه ادامه داد: این نگاه می‌تواند به شدت آسیب‌رسان باشد و باعث بروز خشم، اضطراب و شکل‌هایی از وسواس در بچه‌ها شود. هر چه والدین آرام‌تر باشند برای فرزند مفیدتر است و بهتر می‌توانند به نیازهای او جواب دهند. مادری که مضطرب است، قاعدتا نمی‌تواند بسیاری از نیازهای فرزندش را ببیند.

سروش گام دوم کمک به کودکان را پاسخ به پرسش‌های آن‌ها دانست و ادامه داد: بعد از مدیریت اضطراب والدین می‌توانند به این فکر کنند که چگونه به سوالات فرزند خود درباره شرایط موجود پاسخ دهند. همین که پاسخی به سوالات معمول کودک مثل ویژگی‌ها بیماری کرونا یا اثراتش را داشته باشیم کفایت می‌کند. در این روند می‌توان سوالاتی را نیز از کودک پرسید و با قرار دادن کودک در موقعیت فکر کردن مسیر حل مسئله را برای او هموار کرد.

وی درباره چگونگی مواجه با مشکلات و اختلال‌های روحی و روانی کودکان گفت: در شرایط معمولی که اختلال خاصی ایجاد نشده و عملکرد بچه مختل نشده و مشکلات تنها در حد به هم ریختگی خواب و بیداری و برنامه‌های روتین است، آگاهی والدین و مداخله درست و هوشمندانه والدین کفایت می‌کند.

این روانشناس ادامه داد: اما وقتی زمینه‌های اضطراب تبدیل به بروز رفتارهای اختلالی می‌شود بهتر است که والدین برای مداخله مستقیم یا مراجعه کودک به یک درمانگر و روانشناس، ابتدا شراط را با یک متخصص در میان بگذارند و سطح مشکل را متوجه شوند تا راه حل مورد نیاز کودک را به طور دقیق ارزیابی کرده و متوجه شوند که نیاز به مراجه به روانشناس و درمانگر هست یا خیر.